Bazı çocukların konuşma süreci yaşıtlarına göre daha erken olurken, bazı çocuklar konuşmaya daha geç başlayabilir. Peki, çocukların konuşma gecikmesi yaşanmasının nedenleri nelerdir? İşte işin uzmanlarından konuya detaylı bakış…

Normal bir konuşma sürecinde çocuğun en geç üç yaşına kadar konuşabilmesi beklenir. Üç yaşına gelmesine rağmen dil ve konuşma bozukluğu yaşayan çocukların bu sorunu yaşamalarındaki en önemli sebepler arasında iki yaşından önce dijital ekrana uzun süre maruz kalmaları yatmaktadır. Uzmanlara göre en geç üç yaşına kadar konuşma gelişimini tamamlaması gereken çocuklar; yemek yedirilmek, sakinleştirmek ya da sessizce oturmalarını sağlamak için dijital ekranlara maruz bırakıldıkça konuşma geriliği ve bozukluğu yaşamaktadır. Özellikle çocukların en önemli gelişim aşamalarından biri olan 1-2 yaş aralığında dijital ekranlara uzun süre maruz bırakılan çocukların, ciddi iletişim ve dil problemleri yaşadıkları; sosyalleşme, öğrenme ve analiz yeteneklerinde de sorunlar olduğunu belirten uzmanlar, erken dönemde dijital ekranlara maruz kalan çocukların ekrandaki hızlı akışa yetişemediklerini belirtmektedir. Dijital ekranlardaki bu hızlı akışın çocukların o dönemdeki algı ve analiz edebilme kapasitesinin çok üzerinde olduğunu belirten uzmanlar, çocukların gördüklerini algılamaya çalışırken çok fazla çaba sarf ettiklerini ve bu durumun geri kalan dünyaya algılarını ve duygularını kapatmalarına neden olduğunu ifade etmektedir.

Uzmanlar ebeveynlere yapılan uyarılarda, ebeveynler tarafından yapılan en büyük yanlışın akıllı telefonlarını çocuklarını sakinleştirmek için kullanmaları olduğunu söylemektedir. Kimi zaman çocuklarını sakinleştirmek ve yemek yedirmek için akıllı telefonları ya da dijital ekranları bir ‘kurtarıcı’ olarak gören ebeveynler, bunun sağlıksız bir tercih olduğunun bilincine varmalılar.

Peki, çocuklar hangi yaşa kadar konuşmazsa endişelenmek gerekiyor?

Uzmanlara göre bir çocuğun 18. ayda hiç kelimesi yoksa ve 2 yaşında iki kelimeli bir cümle kuramıyorsa; üç yaşında ise normal bir cümle kuramıyor veya hiç konuşmuyorsa mutlaka dil problemi ve konuşma gecikmesi açısından bir uzman tarafından incelenmesi gerekiyor.

Konuşma gecikmesine karşı neler yapılabilir?

İşin uzmanlarına göre konuşma gecikmesi olan çocuklarda herhangi bir sağlık sorunu tespit edilmemişse bu çocukların öncelikle TV, tablet, bilgisayar, telefon gibi elektronik cihazlardan uzak tutulması gerekmektedir. Bununla birlikte ebeveynlerin çocukları ile daha uzun süre vakit geçirmesi ve birlikte oyun oynaması, fırsat buldukça çocuk ile bir birey gibi sohbet etmesi ve öğretilmek istenen kelimelerin ve davranışların oyunla, yumuşak bir şekilde ve sık tekrar ederek öğretilmesi uygun bir yol olacaktır.